Literarysoul

 बसमधील प्रवास.....ते आजोबा...                    बस मधील प्रवास आणि प्रवासात अनुभवलेले काही क्षण हे नेहमीच खूप वेगळे असतात. आणि त्याविषयी मी आज लिहिणार आहे. मी सध्या एका कॉलेज मध्ये  'इंग्लिश' हा विषय शिकवते. हे कॉलेज माझ्या गावापासून वीसेक किलोमीटरवर आहे. त्यामुळे मला बसनेच यावे आणि जावे लागते. हा बसचा प्रवास तसा काही माझ्यासाठी नवीन नाही. कारण कॉलेजची दोन वर्षे मी ' सद्गुरू गाडगे महाराज कॉलेज' कराड या ठिकाणी होते. बी. ए. चे शिक्षण घेत असताना बसचाच प्रवास असायचा, पण त्यावेळी लग्न झालेले नव्हते आणि त्यामुळे मम्मीने केलेला डबा घ्यायचा, स्वतःचे आटोपायचे  आणि बस स्टॉप वर जायचे. पण आता स्वतः च  डबा बनवून घेऊन बस पकडावी लागते. आणि ही एक तारेवरचीच कसरत असते.तसे पाहिले तर ,कॉलेजमध्ये वेळेवर पोहोचण्यासाठी ७:१५ ची बस पकडावी लागते आणि काही कारणामुळे ही बस चुकली , तर मग ८:०० वाजेपर्यंत दुसऱ्या बसची वाट पहावी लागते. थंडीच्या दिवसांमध्ये सकाळी असणारी ७:१५ ची बस चुकली तर त्या ठिकाणी थांबणे अवघड होऊन जाते.       ...

 "आई समजून घेताना..... लेखक - उत्तम कांबळे "            'आई ' हा शब्द सर्वव्यापी आहे, या शब्दापुढे आभाळही ठेंगणे वाटते. आईच्या पोटात नऊ महिने, नऊ दिवस राहून, या नव्या जगात प्रवेश करण्यापासून प्रत्येक जण आपल्या आईला समजून घेण्याचा प्रयत्न करत असतो आणि त्यातूनच "आई समजून घेताना...."हे "उत्तम कांबळे " यांचे पुस्तक वाचण्याचा मोह मला आवरला नाही. सुरुवातीच्या प्रकरणापासून, ते पुस्तक संपेपर्यंत हे पुस्तक हातावेगळे ठेवूच नये, असे मला वाटत होते. आणि त्यामुळेच हे पुस्तक वाचल्यानंतर ,माझ्या मनाला मिळालेली प्रेरणा,मला बराच वेळ माझ्या आईला, माझ्या पुढे उभा करीत होती.  हे पुस्तक लेखक "उत्तम कांबळे " आणि त्यांची आई "आक्का " यांच्या नात्यातील अनुभव वाचकांपुढे ठेवत असले तरी त्यांची आई मनाच्या कोपऱ्यात एक स्थान करून, कधी बसते हे देखील समजत नाही. आणि त्यामुळेच या पुस्तकाचा गाभा असणाऱ्या लेखकाच्या आई आपल्याला, आपल्या जवळच्या कोणीतरी आहे असे वाटायला लागते.             या पुस्तकाची सुरुवात होते ती,लेखक ज्या ठिकाणी काम करत असतात त्या ठ...

        एक हाडाची शिक्षिका आणि समाजसेवेचे व्रत हाती घेतलेल्या ' सुधा मूर्ती ' यांचा जन्म कर्नाटक मध्ये शिगावी याठिकाणी १९५० मध्ये झाला. त्यांनी कम्प्युटर सायन्स मधील एम.टेक. पदवी मिळवली आणि 'टेल्को ' कंपनीत निवडल्या गेलेल्या त्या पहिल्या स्त्री अभियंता होत्या. त्याचप्रमाणे समाजातील गरिबातील गरीब लोकांपर्यंत मदत करण्यासाठी स्थापन केलेल्या 'इन्फोसिस फाउंडेशनच्या ' त्या अध्यक्षा आहेत.समाजकार्य आणि साहित्यसेवा याकरीता त्यांना अनेक पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आलेले आहे. समाजकार्याची धुरा सांभाळत असताना असंख्य खेड्यापर्यंत  त्या जात असत आणि  या पुस्तकाच्या माध्यमातून त्यांनी, त्यांना आलेले अनुभव वाचकांपुढे ठेवण्याचा एक सुंदर प्रयत्न केलेला आहे. या पुस्तकांमध्ये ५१ अनुभव कथा, लयबद्ध शब्दातून लेखिका आपल्यासमोर ठेवतात.         या पुस्तकात असणाऱ्या पहिल्या कथेमध्ये 'हनुमंतप्पा ' या मुलाचा फोटो दहावीच्या परीक्षेत गुणवत्ता यादीत आल्याबद्दल वर्तमानपत्रात आलेला असतो, त्यांचे त्याकडे लक्ष जाते. अनेक मुलांचे फोटो आलेले असतात, त्यापैकी एका फोटोपाश...

           ' वन लिटल फिंगर ' हे मालिनी चीब' यांचे आत्मचरित्र आहे. आपल्याजवळ सर्व काही असूनही आपण छोट्या छोट्या गोष्टींबद्दल तक्रार करत असतो. पण ज्यावेळी 'मालिनी चीब' यांची जीवनकहाणी वाचतो, त्यावेळी आयुष्याकडे बघण्याचा दृष्टिकोन बदलून जातो. हे पुस्तक वाचणे म्हणजे नकारात्मक विचारसरणी मधून बाहेर पडण्याचा सर्वोत्कृष्ट मार्ग आहे, असे म्हणायला हरकत नाही.          हे आत्मचरित्र तीन भागांमध्ये विभागलेले आहे. सुरुवातीला त्यांचा जन्म, त्यानंतर त्यांनी घेतलेले शिक्षण आणि तिसऱ्या भागामध्ये स्वावलंबी बनण्याच्या दृष्टीने त्यांनी केलेले प्रयत्न याबद्दल लिहिलेले आहे. या पुस्तकाची सुरुवात होते, ती लेखिकाच्या जन्माच्या प्रसंगापासून. १९६६ मध्ये कोलकाता येथे वुडलैंड नर्सिंग होम मध्ये ४० तास प्रसूती वेदना त्यांच्या आई सहन करत होत्या. आणि त्या सगळ्या प्रकारात मालिनी यांच्या  मानेभोवती नाळ गुंडाळली  आणि मेंदूला होणारा ऑक्सिजनचा पुरवठा काही क्षणापुरता बंद झाला. आणि त्यांना त्यामुळे कायमचे अपंगत्व आले.डॉक्टरांना असे वाटत होते की, त्या जगणार नाहीत...

          ज्या गोष्टींचा आपण विचारही करत नाही, त्या  गोष्टी आपल्या आजूबाजूला घडत असतात. आणि हेलन केलर यांचे हे आत्मचरित्र वाचत असताना या गोष्टीचा प्रत्यय येतो. इंग्रजी भाषेमध्ये असणाऱ्या या पुस्तकाचा मराठीमध्ये अनुवाद ' माधव कर्वे '  यांनी अतिशय सुंदर पद्धतीने केला आहे. आयुष्याला प्रेरणा देणारे व्यक्तिमत्व म्हणून हेलन केलर यांना नतमस्तक व्हावेसे  वाटते. आपल्याला अनेक संकटे येत असतात आणि अशा प्रसंगी बऱ्याचदा नैराश्य येते. त्यावेळी प्रेरणादायी विचारांची शिदोरी निराशा बाजूला सारून,पुढे वाटचाल करण्यासाठी, मार्ग शोधण्यासाठी मदत करते. त्यामुळे हेलन केलर यांचे आत्मचरित्र म्हणजे नैराश्यग्रस्त आयुष्याला उभारी देणारी शिदोरी आहे, असे म्हणायला हरकत नाही.            २७ जून १८८० मध्ये, उत्तर अल्बामामधल्या 'टस्कंबीया '  या छोट्याशा गावात लेखिकेचा जन्म झाला. सुरुवातीला प्रकाशाशी असणारे नाते, एका आजाराने संपुष्टात आले.एके दिवशी आलेल्या तापामुळे दृष्टी गेली, ऐकू यायचे बंद झाले आणि वाचाही गेली. ज्या गोष्टींशिवाय जगण्याची कल्पनाच आ...